Ο αθλητισμός μπορεί να αποτελέσει ψυχοθεραπεία
300 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από κατάθλιψη. 800.000 είναι οι αυτοκτονίες από ψυχικά νοσήματα ετησίως. Ένας άνθρωπος βάζει τέλος στη ζωή του ανά 40΄΄. Αυτή είναι η συγκλονιστική γλώσσα των αριθμών.
Πίσω από κάθε αριθμό, όμως, υπάρχουν ισάριθμες προσωπικές ιστορίες. Τη δική του ιστορία θέλησε να μοιραστεί ο Δρ. Χρυσόστομος Γιαννουλάκης, καθηγητής Αθλητικής Διοίκησης, με όσους βρέθηκαν στην εκδήλωση με τίτλο «Ο ρόλος της άθλησης στην ψυχική υγεία και η άσκηση ως ψυχοθεραπεία», που συνδιοργάνωσαν ο Α.Ο. Ποσειδών Ιωαννίνων, η ΑΜΚΕ Limni και η Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Έρευνας και Παρέμβασης – Ε.Ψ.Ε.Π., στο πλαίσιο της Εβδομάδας Λίμνης, που προηγείται του αγωνιστικού διημέρου του 13ου Γύρου Λίμνης Ιωαννίνων.
Ο Χρυσόστομος Γιαννουλάκης διαγνώστηκε σε ηλικία 37 ετών με μείζονα κατάθλιψη, λόγω ενός έντονου προσωπικού επεισοδίου, οπότε και υποστηρίχθηκε ψυχιατρικά και με τη χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Τον Δεκέμβριο του 2017 συνάντησε τον προπονητή του στην κολύμβηση, ο οποίος τον ενέπνευσε να φορέσει ξανά το μαγιό του και να μπει στην πισίνα. Και στη συνέχεια του πρότεινε να συμμετέχει στον 48ο Διεθνή Διάπλου του Τορωναίου Κόλπου, μιας κολυμβητικής διαδρομής 26 χλμ. από το πρώτο στο δεύτερο πόδι της Χαλκιδικής.
Ο αγώνας θα γινόταν στις 14 Ιουλίου 2018. Δήλωσε συμμετοχή και ξεκίνησε να προπονείται. Με διακριτικό τρόπο, ο προπονητής του έθεσε έναν στόχο και ο ίδιος μπήκε σε mode πρωταθλητισμού. Ο Χρυσόστομος Γιαννουλάκης όχι μόνο συμμετείχε στον αγώνα, αλλά κατάφερε και να τον κερδίσει. Και αφιέρωσε τη νίκη του σε όλους όσοι δίνουν την προσωπική τους μάχη με τα ψυχικά νοσήματα.
«H αερόβια άσκηση ως μέσο σύγχρονης ψυχοθεραπείας» ήταν ο τίτλος της ομιλίας του και μέσα όχι μόνο από το προσωπικό του βίωμα, αλλά και από ερευνητικές μελέτες, κατέδειξε πως η φυσική άσκηση και ιδίως η αερόβια άσκηση, είναι τόσο αποτελεσματική όσο και η φαρμακευτική παρέμβαση. «Τα θετικά αποτελέσματα της άσκησης είναι αδιάψευστα. Όμως, δεν είναι όλα για όλους», τόνισε χαρακτηριστικά και μίλησε για την ανάγκη μιας διαβαθμισμένης θεραπευτικής διαδικασίας.
Ωστόσο, στόχος της ομιλίας του κ. Γιαννουλάκη ήταν και η ευαισθητοποίηση σε σχέση με τα ψυχικά νοσήματα, αλλά και η αντιμετώπιση της προκατάληψης. «Η προκατάληψη διαμορφώνεται, κανείς δε γεννιέται με προκαταλήψεις. Είμαστε όλοι εν δυνάμει ψυχικά πάσχοντες. Κανένας δεν εξαιρείται από τις ψυχικές παθήσεις», υπογράμμισε και παρουσίασε στοιχεία, που αποτυπώνουν τη ραγδαία άνοδο των ποσοστών μείζονος κατάθλιψης στον γενικό πληθυσμό, καθώς από 3,3% το 2008 έφτασε το 12,3% το 2013.
Για την προαγωγή της ψυχικής υγείας μέσω των δρόμων αντοχής μίλησε, από την πλευρά του, ο επιστημονικός υπεύθυνος της Ε.Ψ.Ε.Π., ψυχίατρος δρ. Ευάγγελος Παππάς, ο οποίος ξεκίνησε την ομιλία του με τα γενικότερα οφέλη του αθλητισμού για την ψυχική υγεία, λέγοντας πως «η τακτική άσκηση, η φυσική δραστηριότητα και η καλή σωματική κατάσταση δημιουργούν ένα ανθεκτικό προφίλ σε σχέση με έναν ανενεργό τρόπο ζωής.
Εστιάζοντας στα πρόσθετα οφέλη από την ενασχόληση με το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων, ο κ. Παππάς αναφέρθηκε στην απελευθέρωση ενδορφινών στον εγκέφαλο, που προκαλεί τα αίσθημα της «Ευφορίας του Δρομέα», στη μεγιστοποίηση της θελκτικότητας του ατόμου και της αυτοπεποίθησης, στη μείωση της νοσηρότητας, στη θετική επίδραση στον ύπνο και στην καταπολέμηση της κατάθλιψης.
Ωστόσο, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «η σημασία της άσκησης δεν είναι επαρκώς κατανοητή ή και δεν εκτιμάται από τους ασθενείς και τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας». Ο επιστημονικός υπεύθυνος της Ε.Ψ.Ε.Π. αναφέρθηκε και στις αρνητικές πλευρές, επισημαίνοντας τον κίνδυνο εξάρτησης και τα προβλήματα όταν υπάρχει απόσυρση από την άσκηση, όμως τάχθηκε σαφέστατα υπέρ της ενασχόλησης με τον αθλητισμό και με τους δρόμους μεγάλων αποστάσεων, επικαλούμενος τα λόγια του τσέχου Ολυμπιονίκη Εμίλ Ζάτοπεκ: «Αν θέλετε να ζήσετε μια άλλη ζωή, τρέξτε έναν Μαραθώνιο».
Την εκδήλωση άνοιξε η πρόεδρος του Α.Ο. Ποσειδών Ιωαννίνων Αγνή Δρίμτζια, η οποία αναφέρθηκε στην προσπάθεια να εμπλουτίζεται ο Γύρος Λίμνης με νέες δραστηριότητες κάθε χρόνο, ενώ ευχαρίστησε το Πνευματικό Κέντρο για την παραχώρηση της αίθουσας και το Z Hotel για τη φιλοξενία του κ. Γιαννουλάκη.
Η Ε.Ψ.Ε.Π. είναι μέλος του δικτύου ENalMH (European Network of active living for Mental Health) και θα είναι παρούσα και στο Πάρκο Εθελοντών και Χορηγών του 13ου Γύρου Λίμνης Ιωαννίνων, στην πλατεία Μαβίλη, στις 21-22 Σεπτεμβρίου, με ενημερωτικό περίπτερο, στο οποίο θα γίνεται ενημέρωση του κοινού από εξειδικευμένα επιστημονικά στελέχη της για τη σημασία της άθλησης στην πρόληψη και προαγωγή της υγείας.
